ZİHNİMİZDEKİ ÇEKİCİLİK KAVRAMSALLAŞTIRMASI: “KİM ÇEKİCİ? “

DÜNDEN BUGÜNE ÇEKİCİLİK

İlk çağlardan beri her birey eşini seçerken belirli özellikleri dikkate almıştır. Peki ilk çağdan bu yana erkekler hangi kadınları beğeniyordu, onlara çekici gelen şey neydi? Peki ya kadınlar? Onlar için hangi erkek çekiciydi? “Geçmişte kim çekiciydi ve şimdi kim çekici?” Aslında tüm bu soruların cevabı aynı. Pek çoğumuz bu sorulara her bireyin farklı cevaplar vereceğini düşünürüz; ancak bizim sandığımızın aksine hepimizin vereceği cevaplar geçmişten günümüze aynı çıkış noktasından kavramsallaşarak gelmiştir.

EVRİMSEL SÜREÇTE FİZİKSEL ÇEKİCİLİK

Fiziksel çekicilik insanın evrimsel sürecinin bir parçasıdır ve kültür, soy, ırk, cinsiyet gibi pek çok faktörden etkilenerek günümüze gelmiştir. Araştırmalardan elde edilen bulgulara göre çekicilik, doğurganlık ve sağlıklı olmayla büyük ölçüde ilişkilidir. Bu yüzden eş seçerken var kalımımızı sağlamak ve genlerimizin devamlılığını sürdürmek için üretken olan bireyleri tercih ederiz. İşte bu yüzden o bireyleri çekici olarak algılarız. Bu doğrultuda aslında kadın ve erkeklerin zihnindeki çekicilik olgusu da birbirinden farklı değildir. Her iki cinsiyetin de çekicilik algısının temelinde aynı nokta yer alır fakat yansıma şekilleri farklıdır. Bu yansımalar erkeklerin eş seçiminde fiziksel çekiciliği ön plana aldıklarını göstermektedir. Erkeklerin fiziksel çekiciliğe önem vermelerinin nedeni fiziksel çekiciliğin kadında gençlik, sağlıklı olma ve doğurganlık gibi özelliklerin belirtisi olarak algılanmasıdır. Cinsel seçilimin getirdiği doğrultuda üreme başarılarını arttırmak için doğurgan, sağlıklı kadınları çekici bulur ve eş olarak seçerler. Kadınların çekicilik algısının ise potansiyel eşin sahip olduğu statüye, kendisine ve çocuklarına sağlayacağı yaşam kaynaklarına göre değiştiği gözlenmiştir. Yani kadınların üreme kabiliyetlerinin artması sahip oldukları eşin onlara sağlayacağı imkanlarla ilişkilidir.

HANGİ YÜZ DAHA ÇEKİCİ?

Çekicilik algımızı etkileyen önemli faktörlerden biri yüz şekilleridir. Araştırmalar simetrik yüzlerin her iki cinsiyet açısından da daha çekici olarak algılandığını ortaya koymuştur. Simetriklik gelişim açısından uygunluğun göstergesi olarak algılanmaktadır. Evrim psikologlarına göre simetrik yüz sağlıklı olmanın ve üretkenliğin işaretidir. İnsanlar bu yüzden simetrik yüze sahip bireyleri tercih ederler. Yüz çekiciliğini etkileyen diğer unsurlar arasında göz büyüklüğü, burun, çene ve yanakların yapısı yer almaktadır. Erkek ve kadın katılımcıların katıldığı bir araştırmanın sonuçları doğrultusunda genel olarak aynı yüz yapısına sahip olanların daha çekici algılandığı bulunmuştur. Katılımcıların çoğu büyük gözlere, çıkık elmacık kemiklerine, küçük bir burun ve küçük bir çeneye sahip yüzleri daha çekici olarak değerlendirmiştir. Her iki cinsiyetin de büyük gözlü yüzleri çekici olarak algılamasının altında yatan neden o yüzleri bebeksi olarak algılamalarıdır. Çünkü yeni doğanların gözleri yüzlerine kıyasla daha büyüktür. Bebeksi bir yüzün daha çekici algılanmasının temel nedeni ise bizde sıcaklık ve koruma hisleri oluşturmasıdır. Diğer bir dikkat çekici nokta çıkık elmacık kemikleridir. Çıkık elmacık kemikleri yetişkinlere ait bir özelliktir ve cinsel yönden olgunlaşmış olmanın belirtisi olarak değerlendirilir. Bu yüzden çıkık elmacık kemiklerine sahip yüzler daha çekici algılanmaktadır.

VÜCUT YAPISININ ÇEKİCİLİK ALGISINDAKİ ROLÜ

Elbette çekicilik algısını etkileyen tek şeyin yüz yapısı olduğunu söyleyemeyiz. Bireylerin sahip olduğu vücut şekli de değerlendirmemizin büyük bölümünü etkilemektedir. Evrimsel psikoloji alanındaki çalışmalara bakıldığında vücut şeklinin eş seçiminde büyük rol oynadığı bulunmuştur. Kadındaki çekiciliği belirlemeye yönelik yapılan çalışmalarda kadın çekiciliğini etkileyen faktörün vücut ağırlığı değil vücutta bulunan yağın vücuda dağılımı olduğu bulunmuştur. Yağın vücuttaki dağılımını belirlemek için bel-kalça oranına bakılmıştır. Yapılan araştırmalar sonucunda erkeklerin düşük kalça-bel oranına sahip kadınları daha sağlıklı ve doğurgan dolayısıyla da daha çekici algıladıkları bulunmuştur. Ayrıca çalışmadan elde edilen sonuçlar vücut ağırlığına yönelik değerlendirmelerin daha kültüre özgü, bel-kalça oranına yönelik değerlendirmelerin ise daha evrensel olduğunu göstermiştir.

HEPİMİZİN CEVABI AYNI

Elde edilen tüm bu bulgular aslında çekicilik algısının sandığımız kadar değişken olmadığını gösteriyor. “Nasıl insanları çekici bulursunuz? “sorusuna vereceğimiz cevaplar ufak tefek farklılıklar içeriyor olsa da tüm cevapların altında aynı nedenlerin yattığını görüyoruz. Bu doğrultuda zihnimizde bir çekici kavramı oluşuyor ve eş seçiminde bunları dikkate alıyoruz.

Kaynakça:

Çetinkaya, H., Gülbetekin, E., Dural, S. (2004). Çekiciliğin Değerlendirmesinde Yüz ve Vücut Şeklinin kritik Rolü

file:///C:/Users/asus/Downloads/%C3%87ekicilik_TPB.pdf

Aranson, E., Wilson, T., Akert, R. (2012). Fiziksel çekicilik ve hoşlanma. Sosyal psikoloji (ss.569-573)

İstanbul:Kaknüs