KAYIP İLE YAŞANAN YAS SÜREÇLERİ VE BAŞ ETME YÖNTEMLERİ

Kayıplardan bahsederken çoğu kişinin aklına ölüm gelse de kayıpları farklı şekillerde de yaşarız. Sevgilinizden ayrılmak, değer verdiğiniz biri ile ilişkinizin bitmesi, işinizi kaybetmeniz ve sevdiklerinizin bu dünyadan göçmesi... Yaşadığımız kaybın çeşidi ne olursa olsun hayatımızda yarattığı boşluklarla baş etmekte zorlanırız. Her kaybın sonrasında belirli süreçlerden geçeriz.

YAS SÜREÇLERİ

İNKAR: Her kaybın ardından inkar başlar. Sevdiklerimizin artık yanımızda olmadığını kabullenmekte zorlanırız. "Bu benim başıma gelemez" diye düşünürüz.

PAZARLIK: Kaybı geri getirmek için pazarlık yapmaya başlarız. Her şeyin eski haline dönmesi için hayatımızdaki güzel şeyleri feda etmeye hazırızdır. Bu süreçte hala inkar devam eder. Bir şekilde durumun ilahi bir şekilde terse döneceğine inanırız.

ÖFKE: Kaybettiğimiz kişiye öfke duyabiliriz. Bizi burada bu durumla ve onsuz yaşamak zorunda bıraktığı için kızarIZ. "Bu neden benim başıma geldi?" diye düşünürüz.

DEPRESYON: Yaşanan kayıp sonrası hayattan zevk almak mümkün olmayabilir. Bu durumda sosyal hayattan kendimizi soyutlarız. Teselliye değil desteğe ihtiyaç duyduğumuz bir döneme gireriz.

KABULLENME: Yaşanan kaybı kabul etmek gerçek hayata dönmemizi sağlar. Giden kişinin geri dönmeyeceğini kabul etmek umursamamak anlamına gelmemeli. Özlem hiçbir zaman bitmez ancak acı yavaş yavaş kapanmaya başlar.

Genelde yas sürecinin tamamlanması 1 seneyi alır. Kaybın yıl dönümünün geçmesi beklenir. Ancak kesin bir süresi yoktur çünkü süre kişiden kişiye değişir. Yas süreci boyunca kötü ve rahatsız edici rüyaların görülmesi çok normaldir. Kaybettiğimiz kişileri rüyamızda gerçekten oradaymış gibi görüp dokunamayabiliriz ya da kurtarmaya çalışırken kurtaramayabiliriz. Bu tür rüyaların nedeni hala kabullenme durumu kabullenemediğimizdendir. Ne zaman kaybettiğimiz kişiyi rüyamızda iyi bir şekilde görürüz o zaman kabullenme aşamasına gelmişiz demektir.

YASLA İLGİLİ YANLIŞ BİLGİLER

Görmezden gelirsem acım daha çabuk geçer: Acıyı yaşamak yerine görmezden gelmek o an için iyi gelse de yas sürecini uzatmanıza neden olur. Acınızla yüzleşmeniz kabullenme aşamasına bir adım yaklaşmanız demektir.

Güçlü olmam gerekir: Kayıplar karşısında verilecek en doğal tepkiler ağlamak, üzülmek ve öfkelenmektir. Kimse sizden güçlü olmanızı beklememelidir. Gerçek duygularınızı göstermek sizi daha güçsüz yapmaz.

Ağlamamak üzülmediğim anlamına gelir: Üzgün olduğunuzu belli etmek için mutlaka ağlamanız gerekmez. Duygularınızı kolay gösteren ya da yaşayan biri olmayabilirsiniz. Şok yaşıyor olabilirsiniz. Ağlamak sadece duygularınızı bastırmanıza engel olur ve sizi rahatlatır.

DESTEK ALMAK BAŞ ETMEYİ KOLAYLAŞTIRIR

Arkadaşlarınız ve ailenizle vakit geçirin. Acı paylşatıkça azaları sözü çok doğrudur. Birbirinizi anlamak ve destek olmak iyi gelecektir.

Dini inançları olan bir iseniz ibadet etmek yararlı olacaktır. Kaybınız inancınızı sorgulamanıza neden oluyorsa bunun hakkında da konuşmaktan çekinmeyin.

Terapi almaktan kaçınmayın. Tanımadığınız profesyonel bir kişiden destek almak çoğu zaman yakınlarımızdan aldığımız destekten daha faydalıdır. Grup terapilerine katlıp sizinle aynı süreçten geçen ya da geçmiş kişilerle konuşabilirsiniz. Yalnız olmadığınızı hissetmek hem size iyi gelecek hem de sizin gibi hisseden kişilere yardımcı olmanızı sağlayacaktır.